Prawnik radzi

Czytelnik zapytał nas, jakie zdarzenia mogą być uznane za samowolne opuszczenie stanowiska pracy. W jego przypadku za takie samowolne opuszczenie stanowiska uznano pójście do dyrektora, którego biuro mieści się w tym samym budynku, co jego stanowisko pracy. Chodziło o wyjaśnienie spornej kwestii, jaka wynikła w trakcie wykonywania obowiązków służbowych. Co zatem może być uznane za „samowolne opuszczenie stanowiska pracy”?

Radzi Rafał Sikora z chrzanowskiej kancelarii prawnej NIVIS:
Nawiązując stosunek pracy, pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym.

To pracodawca wyznacza miejsce pracy pracownika, a pracownik jest zobowiązany m.in. stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy (jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę), przestrzegać czasu pracy, regulaminu pracy oraz ustalonego w zakładzie porządku. Tym samym, samowolne opuszczenie stanowiska pracy może być uznane co do zasady jako naruszenie obowiązków pracowniczych (nieprzestrzeganie czasu pracy, niewykonywanie poleceń przełożonych) i skutkować nałożeniem na pracownika kary porządkowej. Ponadto, samowolne opuszczenie miejsca pracy może być potraktowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, czego następstwem będzie podjęcie przez pracodawcę decyzji o rozwiązaniu umowy o pracę ze skutkiem natychmiastowym. Jednakże każdy przypadek opuszczenia miejsca pracy należy oceniać indywidualnie, z uwzględnieniem całokształtu okoliczności.

W orzecznictwie sądowym uważa się, że wystarczającą przesłanką stwierdzenia ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków jest znaczny stopień winy pracownika - wina umyślna lub rażące niedbalstwo.

Niewątpliwie dochodzi do ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych, gdy pracownik w godzinach pracy, opuszcza swoje stanowisko i wykonuje czynności, które nie są związane z jego obowiązkami pracowniczymi. Na przykład udaje się na zakupy lub załatwia swoje sprawy w urzędach. Natomiast nie dochodzi do naruszenia obowiązków pracowniczych, a tym bardziej ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków, gdy pracownik opuszcza stanowisko pracy i udaje się na spotkanie w tym samym budynku z przełożonym, celem wyjaśnienia spraw związanych z aktualnie wykonywaną pracą. Zwłaszcza, jeżeli jest to konieczne na przykład dla zapewnienia prawidłowej technologii produkcji. Z drugiej strony, wyjaśnianie spraw dotyczących pracy nie będzie wystarczającym usprawiedliwieniem, jeżeli pracownik opuści stanowisko pracy, narażając pracodawcę na szkodę, a sprawy służbowe nie wymagały natychmiastowej konsultacji z przełożonym.
oprac. (MOR)

Przełom nr 9 (877) 4.03.2009