Zmniejszenie liczby lektur obowiązkowych może spowodować, że uczniowie nie przeczytają książek, których znajomość nie będzie sprawdzana na maturze – uważa Andrzej Bieda, dyrektor II LO w Chrzanowie.

Z czytelnictwem lektur przez uczniów szkół wszystkich szczebli nie jest dobrze. Młodzi ludzie twierdzą, że książek jest za dużo i są nieciekawe. Nauczyciele uważają inaczej. Według nich kanon lektur obowiązkowych musi istnieć.

Nie czytasz, nie zdajesz
- Każdy powinien znać podstawy polskiej i światowej literatury – mówi Justyna Szumniak, polonistka z Gimnazjum nr 2 w Trzebini.

Obecnie, zarówno w podstawówkach, gimnazjach, jak i szkołach ponadgimnazjalnych, istnieje sztywna lista książek, z którymi każdy uczeń ma obowiązek się zapoznać. Weryfikacją ich znajomości są egzaminy zewnętrzne, z maturą na czele.

- Nie da się ukryć, że trzeba je przeczytać. Nigdy nie wiadomo, na którą z książek trafi się w pytaniach – zauważa Bartosz Głowacki, drugoklasista z II LO w Chrzanowie.

- Kolega, który zdawał maturę, przeczytał wszystkie obowiązkowe lektury, oprócz „Lalki”. Miał pecha, bo trafił właśnie na nią – dodaje jego koleżanka Daria Siejka.

Obowiązujący kanon w szkołach ponadgimnazjalnych obejmuje 21 książek. Z wyjątkiem „Chłopów”, wszystkie są omawiane w całości.

Sygnał, by robić jeszcze mniej
W najbliższym czasie może dojść do prawdziwej rewolucji. Ministerstwo Edukacji Narodowej zaproponowało zestaw lektur obowiązkowych. Na liście znalazło się zaledwie jedenaście tytułów, z którymi każdy uczeń będzie musiał się zapoznać.

- To sygnał dla młodzieży, że mogą robić jeszcze mniej. Zmniejszenie liczby lektur obowiązkowych może spowodować, że uczniowie nie przeczytają książek, których znajomość nie będzie sprawdzana na maturze – twierdzi Andrzej Bieda.

Co ciekawe, również uczniowie uważają pomysł MEN za pozbawiony sensu.
- Wprawdzie obecnie lektur nie jest mało i nie ukrywam, że nie wszystkie przeczytałem, ale dziewięć książek, które trzeba przeczytać obowiązkowa w ciągu trzech lat, to stanowczo za mało. Nie wyobrażam sobie, żeby człowiek nie znał najważniejszych dzieł literackich. Tylko nieliczni sięgną po książki, które można, ale nie trzeba, przeczytać – przyznaje Bartosz Głowacki.

Gdzie „Przedwiośnie” i „Mitologia”?
Także w gimnazjach najbardziej leniwi uczniowie ucieszą się zapewne ze zmniejszenia liczby lektur obowiązkowych. Zamiast czternastu z obecnego kanonu, teraz będą musieli sięgnąć do dziesięciu. Liczebnie może i niewielka różnica, ale pod względem rozmiarów poszczególnych dzieł i owszem.

- To stanowczo za mało. Tym bardziej, że godzin języka polskiego w szkole jest najwięcej ze wszystkich przedmiotów. Nie rozumiem, jak takie książki, jak „Przedwiośnie”, „Granica” czy „Medaliony” nie będą obowiązkowe – mówi Mirosława Iwaszkiewicz, polonistka z Gimnazjum nr 2 w Chrzanowie.
Michał Koryczan

Gimnazjum
Obowiązujący kanon lektur
Sofokles – Antygona
William Szekspir - Romeo i Julia
Karol Dickens - Opowieść wigilijna
Antoni Czechow - Śmierć urzędnika
Antoine de Saint Exupéry - Mały Książę
Ernest Hemingway - Stary człowiek i morze
Arkady Fiedler – Dywizjon 303
Aleksander Kamiński - Kamienie na szaniec
Melchior Wańkowicz – Ziele na kraterze
Henryk Sienkiewicz - Krzyżacy
Aleksander Fredro – Zemsta
Bolesław Prus – Kamizelka
Stefan Żeromski – Syzyfowe prace
Zofia Kossak-Szczucka – Bursztyny

Nowa propozycja MEN
Aleksander Fredro – Zemsta
Aleksander Kamiński – Kamienie na szaniec lub Arkady Fiedler - Dywizjon 303
Jan Kochanowski - Treny (V, VII, VIII)
Jan Kochanowski - wybrane fraszki
Ignacy Krasicki – wybrane bajki
Adam Mckiewicz – Dziady cz. II
Adam Mickiewicz - Reduta Ordona
Molier – Świętoszek lub Skąpiec
Amtoin Saint-Exupery – Mały Książę
William Szekspir - Romeo i Julia

Szkoła ponadgimnazjalna
Obowiązujący kanon lektur
Adam Mickiewicz - Pan Tadeusz
Bolesław Prus – Lalka
Henryk Sienkiewicz - Quo vadis
Henryk Sienkiewicz - Potop
Stanisław Wyspiański – Wesele
Władysław Stanisław Reymont - Chłopi, tom I: Jesień
Stefan Żeromski – Ludzie bezdomni
Stefan Żeromski – Przedwiośnie
Zofia Nałkowska – Granica
Sławomir Mrożek - Tango
Jan Dobraczyński – Listy Nikodema
Jan Paweł II – Pamięć i tożsamość
Ryszard Kapuściński – Cesarz
abp Kazimierz Majdański – Będziecie moimi świadkami…
Sofokles - Król Edyp
Wiliam Szekspir - Makbet
Molier – Świętoszek
Fiodor Dostojewski – Zbrodnia i kara
Joseph Conrad – Lord Jim
Clive Staples Lewis - Listy starego diabła do młodego
George Orwell – Folwark zwierzęcy

Nowa propozycja MEN
Bogurodzica
Witold Gomrowicz - Ferdydurke
Jan Kochanowski – Treny (inne niż w gimnazjum)
Jan Kochanowski - wybrane pieśni
Jan Kochanowski – wybrany psalm
Lament świętokrzyski
Adam Mickiewicz – Dziady cz. III
Adam Mickiewicz - Pan Tadeusz
Bolesław Prus – Lalka
Bruno Schulz – wybrane opowiadanie
Stanisław Wyspiański – Wesele